Ang Sikreto ng mga Panghalip!
Mga Kakailanganin: Papel, Lapis o Ballpen, Mga Makukulay na Panulat (opsyonal), Maliit na piraso ng papel para sa laro.
Ano ang Panghalip?
Ang panghalip ay salitang ginagamit na pamalit o panghalili sa pangngalan (noun - ngalan ng tao, bagay, hayop, lugar, o pangyayari). Para hindi paulit-ulit ang pangngalan sa pangungusap, gumagamit tayo ng panghalip!
Halimbawa: Si Ana ay mabait. Siya ay matulungin.
(Ang 'Siya' ay panghalip na pamalit kay 'Ana'.)
Mga Uri ng Panghalip
May apat na pangunahing uri ng panghalip tayong pag-aaralan ngayon:
1. Panghalip Panao (Personal Pronoun)
Ito ang mga panghalip na pamalit sa ngalan ng tao.
- Ako, ko, akin: tumutukoy sa sarili (I, me, my/mine)
- Ikaw, ka, mo, iyo: tumutukoy sa kausap (you, your/yours)
- Siya, niya, kanya: tumutukoy sa isang taong pinag-uusapan (he/she, his/her/hers)
- Tayo, kami, natin, namin, atin, amin: tumutukoy sa nagsasalita at kasama (we, us, our/ours - 'tayo' kasama kausap, 'kami' hindi kasama kausap)
- Kayo, ninyo, inyo: tumutukoy sa mga kausap (you - plural, your/yours - plural)
- Sila, nila, kanila: tumutukoy sa mga taong pinag-uusapan (they, them, their/theirs)
Gawain 1: Punan ang Patlang!
Piliin ang tamang panghalip panao para sa pangungusap:
- Si Ben ay naglalaro. _____ ay masaya. (Siya / Sila)
- Maria, _____ ba ang may-ari ng lapis na ito? (ako / ikaw)
- Pupunta _____ sa parke mamaya. Gusto mo sumama? (Kami / Kayo)
- Ang pusa ay natutulog. Bigay _____ ng pagkain. (niya / mo)
2. Panghalip Pamatlig (Demonstrative Pronoun)
Ito ang mga panghalip na ginagamit sa pagtuturo ng tao, bagay, hayop, lugar, o gawain.
- Ito, Dito, Heto: Malapit sa nagsasalita (this, here)
- Iyan, Diyan, Hayan: Malapit sa kausap (that, there - near the listener)
- Iyon, Doon, Hayun: Malayo sa nag-uusap (that, there - far from both)
Gawain 2: Nasaan Ito?
Sabihin kung anong panghalip pamatlig ang gagamitin sa mga sitwasyon:
- Hawak mo ang libro: _____ ang paborito kong libro. (Ito / Iyan / Iyon)
- Nakikita mo ang ibon sa puno na malayo sa inyo: _____ ang ibon na maganda ang huni. (Ito / Iyan / Iyon)
- Itinuturo mo ang bag na malapit sa kausap mo: _____ ba ang bag mo? (Ito / Iyan / Iyon)
3. Panghalip Pananong (Interrogative Pronoun)
Ito ang mga panghalip na ginagamit sa pagtatanong tungkol sa tao, bagay, lugar, hayop, pangyayari, atbp.
- Sino, Kanino: Para sa tao (who, whose)
- Ano: Para sa bagay, hayop, pangyayari (what)
- Alin: Para sa pagpili sa bagay o hayop (which)
- Kailan: Para sa panahon (when)
- Saan: Para sa lugar (where)
- Gaano: Para sa dami o sukat (how much/many)
- Paano: Para sa paraan (how)
- Bakit: Para sa dahilan (why)
Gawain 3: Magtanong Tayo!
Bumuo ng tanong gamit ang tamang panghalip pananong:
- Nais mong malaman ang pangalan ng bagong kaklase: _____ ang pangalan mo?
- Nais mong malaman kung saan ang palengke: _____ ang palengke?
- Nais mong malaman kung para kanino ang regalo: _____ ang regalong ito?
4. Panghalip Panaklaw (Indefinite Pronoun)
Ito ay mga panghalip na sumasaklaw sa kaisahan, dami, o kalahatan ng tinutukoy.
- Lahat: (all)
- Bawat isa: (each one)
- Sinuman: (anyone, whoever)
- Anuman: (anything, whatever)
- Madla: (public, crowd)
- Ilan: (some)
- Marami: (many)
- Kaunti: (few)
Gawain 4: Sino o Ano?
Punan ang patlang ng tamang panghalip panaklaw:
- _____ ay imbitado sa pista. (Lahat / Ilan)
- Kumuha ng _____ na gusto mong prutas. (Sinuman / Anuman)
- _____ sa mga mag-aaral ay may dalang baon. (Marami / Bawat isa)
Laro: Hanapin ang Kapares!
1. Isulat ang mga pangngalan (hal: Ang bata, Ang mga bulaklak, Pedro, Ang bahay) sa maliliit na piraso ng papel.
2. Sa ibang piraso ng papel, isulat ang mga katumbas na panghalip (hal: Siya, Ang mga ito, Siya, Iyon).
3. Paghaluin ang mga papel na nakataob.
4. Halinhinan kayong kumuha ng dalawang papel. Kung magkapares ang pangngalan at ang tamang panghalip na pamalit dito, kunin ang pares. Kung hindi, ibalik ito nang nakataob.
5. Ang makakuha ng pinakamaraming pares ang panalo!
Pagbubuod
Ang galing! Natutunan mo na ang apat na uri ng panghalip: Panao (para sa tao), Pamatlig (pangturo), Pananong (pangtanong), at Panaklaw (pangsaklaw). Magagamit mo na ang mga ito para mas malinaw at hindi paulit-ulit ang iyong mga pangungusap sa Filipino!
Huling Gawain: Sumulat ng limang pangungusap na ginagamitan ng iba't ibang uri ng panghalip na natutunan mo ngayon.